Het My-ID-project publiceert handleidingen voor scholen over hoe ze met ouders kunnen samenwerken op het gebied van seksuele en genderdiversiteit

4 december 2023 - Het Europese My-ID-partnerschap sloot zijn tweejarige project af met de publicatie van drie producten over hoe scholen met ouders kunnen samenwerken op het gebied van seksuele en genderdiversiteit. De drie producten zijn een schoolhandleiding over hoe met ouders te communiceren, een sjabloon voor een brochure voor ouders om schoolouders te informeren over het LGBTIQ+-beleid van de school en een korte algemene ouderfolder voor alle ouders voor de landen van de projectpartners.

Folder voor ouders

De folder voor ouders begint met een korte uitleg over wat seksuele en genderdiversiteit is (intersekse-variaties, transgenderproblematiek en seksuele voorkeur) en waarom dit soms een uitdaging is voor ouders als zij heteronormatieve verwachtingen hebben. Vervolgens stelt de brochure dat ouders op drie manieren met deze eerste verrassing of schok kunnen omgaan: steun (accepteerders), verwerking van hun ambigue gevoelens (verwerkers) en beslissen hoe ze met hun aanvankelijke afwijzingsdrang moeten omgaan (afkeurders). De brochure beschrijft wat ouders mogelijk voelen en denken, en stelt een aantal manieren voor om verder te gaan – zonder in details te treden of in specifieke suggesties of richtlijnen te treden.

Folder voor schoolouders

De brochure voor schoolouders is een sjabloon dat door elke school moet worden aangepast aan de eigen missie en strategie. Het moet ook worden aangepast voor de toon die het beste werkt voor het benaderen van hun specifieke publiek van ouders. Deze brochure begint met dezelfde basisinformatie als de folder voor ouders in het algemeen. Het maakt ouders duidelijk dat de school besloten heeft alle leerlingen welkom te heten, en dat dit dus ook LHBTI-leerlingen omvat. Vervolgens is er een hoofdstuk waarin het schoolbeleid inzake seksuele en genderdiversiteit wordt geschetst. De aangeboden beleidssuggesties sluiten aan bij de richtlijnen van het GALE-model, maar moeten uiteraard worden aangepast aan wat elke school zelf heeft besloten te kiezen en te implementeren. In het derde en laatste hoofdstuk van de handleiding wordt ingegaan op de manier waarop de school ouders betrekt. Het bespreekt de manier waarop schoolbeleid wordt ontwikkeld, de formele besluitvormingsprocedure, de proactieve betrokkenheid van ouders en ten slotte hoe er wordt omgegaan met mogelijke klachten.

Handleiding voor scholen over hoe ze met ouders kunnen samenwerken

Bij de ontwikkeling van de Handleiding voor Scholen zijn er binnen het samenwerkingsverband meningsverschillen ontstaan. De auteur van de eerste versie van de handleiding richtte zich op het ‘bewijzen’ dat seksuele en genderdiversiteit natuurlijk en legitiem is. GALE heeft geholpen enkele feitelijke fouten in deze tekst te corrigeren. Maar GALE merkte ook op dat de lange ‘defensieve’ tekst in progressieve landen de wenkbrauwen zouden kunnen doen fronsen. Het zou ook negatieve gevolgen kunnen hebben in meer conservatieve landen, waar tegenstanders van seksuele en genderdiversiteit de 'argumenten' voor legitimiteit zouden kunnen weerleggen met tegenargumenten die gebaseerd zijn op religie en traditie. In het eerste concept ontbraken ook suggesties voor scholen of ouders. De auteur breidde de handleiding uit met een reeks concrete suggesties over hoe ouders hun kind kunnen ondersteunen. Maar deze leken nog steeds alleen gericht te zijn op vooral cisgender-heteroseksuele ‘verwerkende’ ouders. De gegeven suggesties waren niet zo geformuleerd dat ze acceptabel zouden zijn voor afkeurende ouders, en ook niet erg relevant voor bijvoorbeeld LHBTIQ+-ouders. Na enige discussie binnen het partnerschap accepteerde de ontwikkelingspartner van de handleiding de bezwaren van GALE niet en besloot dat de handleiding geschikt was voor zowel de huidige Italiaanse context als aanpasbaar aan andere nationale contexten. De andere partners voldeden hieraan en vertaalden de handleiding. GALE was echter van mening dat deze versie noch in de Nederlandse, noch in de internationale context bruikbaar was en besloot uiteindelijk een eigen Nederlandse en (voor internationaal gebruik) Engelse versie te ontwikkelen.
De GALE-versie van de Handleiding voor Scholen begint met een korte introductie over waarom een school schoolbeleid op het gebied van seksuele en genderdiversiteit nodig heeft en expliciete aandacht voor de manier waarop met ouders kan worden gecommuniceerd. Het benadrukt dat de school te maken kan krijgen met een scala aan ouders met verschillende meningen, en dat zij dan een duidelijke visie moeten hebben en een duidelijke manier om hun beleid op het gebied van seksuele en genderdiversiteit op school toe te lichten en te blijven implementeren. Als ze daar niet heel duidelijk en standvastig in zijn, is het risico groot dat ze bij conflicten qua positionering gaan schuiven en meegaan met homofobe of transfobe argumenten.
Het volgende hoofdstuk gaat over verschillende soorten ouders. De handleiding onderscheidt accepterende, verwerkende en afkeurende (cisgender heteroseksuele) ouders, maar ook LHBTIQ+-ouders, ouders van LGB+-kinderen, ouders van trans+-kinderen en ouders van kinderen met een intersekse-variatie. Voor elk van deze categorieën beschrijft de handleiding de specifieke uitdagingen waarmee deze ouders worden geconfronteerd en hoe de school zich daarmee kan verhouden. In het laatste hoofdstuk worden concretere suggesties gegeven over hoe de school ouders kan informeren, communiceren en eventueel samenwerken. Belangrijke keuzes van de school zijn afhankelijk van de reeds bestaande band met ouders. Zo’n verbinding kan laag/marginaal, gemiddeld of hoog zijn. Op een school met normaal gesproken een lage band met ouders zou het alarmbellen doen rinkelen als de school de ouders specifiek en uitgebreid informeert over seksuele en genderdiversiteit. Dit is een risico, vooral als de school zich nog maar net met deze onderwerpen bezighoudt: ouders kunnen het als iets heel bijzonders of controversieel beschouwen en het kan kritiek uitlokken. De handleiding beschrijft verschillende vormen van contact met ouders in situaties met een lage, gemiddelde of hoge ouderparticipatie, en schetst hoe seksuele en genderdiversiteit in elke situatie geïntegreerd kan worden.

Ouders vormen niet één groep

In de handleiding en in de andere twee producten biedt GALE het perspectief dat ouders van scholieren een weerspiegeling kunnen zijn van de samenleving als geheel. Een school mag hen niet beschouwen als één groep die accepterend, verwerkend of afkeurend is. Vertegenwoordigers van elk van deze categorieën kunnen de school benaderen en de school moet met al deze categorieën op een optimale manier omgaan. Kritische vragen van LHBTIQ+-ouders zijn net zo legitiem als luide en ongevoelige klachten of protesten van afkeurende ouders. Het komt erop neer dat alle ouders zich zorgen zullen maken over hun kinderen en de betrokkenheid van de school bij seksuele en genderdiversiteit als niet ondersteunend genoeg voor hun kinderen zullen ervaren. De school moet gevoelig en zorgzaam zijn voor al deze ouders, en tegelijkertijd standvastig en duidelijk zijn over hun gastvrije en inclusieve beleid.

Bronnen: My-ID-projectpagina op de GALE- website
Op de website van GALE staan de (Engelse en Nederlandse) GALE-versies van de Schoolhandleiding en de Modelbrochure voor Schoolouders. Op het moment van publicatie van dit artikel was de eerdere versie van de Schoolhandleiding, die niet door GALE werd onderschreven, nog niet gepubliceerd op de partnerschapswebsite https://myid-project.eu/resources/ .
Bron afbeelding: scène uit de Amerikaanse romcom “Love, Simon” (geregisseerd door Greg Berlanti), waarin een tiener uit de kast komt voor zijn ouders.
Dit artikel is ook beschikbaar in het Engels, Spaans en Frans.